YETKİLENDİRİLMİŞ GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 10. ve 226. Maddesine dayanarak İlk olarak 19/01/2008 tarihli 26761 saylı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük Müsteşarlığı’nın Gümrükler Genel Tebliği (Gümrük İşlemleri Seri No:60) ile Gümrük Mevzuatının doğru olarak uygulanmasını sağlamak üzere gerekli düzenlemeler yapılıp belirlenen şartlara haiz Gümrük Müşavirlerine yetki tanınmış ve Gümrük Müşavirleri eliyle yapılabilecek tespit işlemleri belirtilmiştir.
Bu tarihten günümüze kadar, tebliğ ve genelgeler ile birçok değişikliğe uğrayan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği; daha etkin ve verimli işlemesi amacıyla 10.09.2020 tarih ve 31240 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan son hali ile Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Sisteminin daha etkin ve verimli işlemesi sağlanmıştır.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri: Tebliğ kapsamındaki tespit işlemlerini yapan ve sonucunda tespit raporu düzenleyen, Bakanlıkça adına yetki belgesi düzenlenen gerçek kişi veya tüzel kişi ortağı gümrük müşaviri olarak tanımlanmıştır.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirinin hazırladığı tespit raporunu ilgili Gümrük Müdürlüğü’ne sunarak evrakların toparlanması, incelenmesi olumlu ya da olumsuz sonuç bildirmesi ile Gümrük İdarelerindeki işlem yükününün büyük oranda azaltıldığı kabul edilir.
Tespit işlemlerini yapacak gümrük müşavirinin yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilmesi için Gümrük Yönetmeliği’nin 576’ncı maddesinin 1. fıkrasında yer alan niteliklere sahip olması gerekir. İlgili madde içerisinde en az yedi yıl süre ile gümrük müşavirliği izin belgesine sahip olmak, dolaylı temsil suretiyle gümrük idarelerinde iş takip etmemek ve bu amaçla kurulmuş tüzel kişilere ortak olmamak gibi temel şartları görebiliriz. Bu durumda Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirinin hiçbir şekilde dolaylı temsil yoluyla Gümrük Müşavirliği faaliyetinde bulunan şahıs/şirketlerle ilişki içerisinde olmaması esastır.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin yürüteceği işlemler Genel olarak aşağıdaki gibidir:
- a) Genel ve özel antrepolara ilişkin tespit işlemleri;
- b) Geçici ithalat rejimine ilişkin tespit işlemleri;
c)Gümrük kontrolü altında işleme rejimine ilişkin tespit işlemleri;
ç) NK1, eşyanın öngörülen süre dâhilinde nihai kullanıma tahsis edilip edilmediği ve öngörülen amaçlar için kullanılıp kullanılmadığının tespitini kapsar.
- d) Dâhilde işleme rejimine ilişkin tespit işlemleri;
- e) Menşe mevzuatına ilişkin tespit işlemleri;
- f) Onaylanmış kişi statüsüne ilişkin tespit işlemleri; OK1, onaylanmış kişi statü belgesi müracaatına ilişkin başvuru dosyalarının ön incelemesini kapsar.
- g) Çok zor duruma ilişkin tespit işlemleri;
ğ) Beyannamenin belirli alanlarında yapılacak düzeltmeye ilişkin tespit işlemleri;
- h) Takas işlemlerinde KKDF muafiyeti uygulanmasına ilişkin tespit işlemleri;
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri, bu işlemler için yapacakları tespit işlemlerine ilişkin hizmet karşılığı Gümrük Kanunu’nun Geçici 6’ncı maddesinin 10. fıkrasına istinaden belirlenen Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesini uygular.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin en faal olduğu görev alanı Genel ve Özel Antrepolardır. Antrepolarda bulunan eşyaların, gümrük denetiminin, gözetiminin ve güvenliğinin sağlanması ile kaçakçılığın ve vergi kaybının önlenebilmesi adına önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. NCTS üzerinden ülkemize yönelik olarak açılan transit beyannamelerinin (T1/T2) varış bildirimi ve TIR karnesiyle gelen eşyaların TIR Muayene Onay Programı varış işlemleri antrepolarda yetkili olan YGM'ler tarafından yapılır. Antrepolara eşya alınması ve çıkarılması sırasında eksiklik ve fazlalık tespit edilmesi halinde ilgili Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri veya yanında çalışan ve antrepoda görevlendirilen personel tarafından antrepo işeticisi ile müştereken bir tutanağa bağlanarak, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri tarafından derhal gümrük idaresi bilgilendirilir.
Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Antrepoda bulunan eşyanın gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabi tutulması yönünde beyanname tescil ettirilmesi halinde otuz gün içinde işlemlerinin bitirilmesi gerekir. Tescilinden itibaren otuz gün içinde işlemleri bitirilmeyen eşya ile, bir süre tayin edilmiş ise bu sürede kaldırılmayan eşya, Kanunun 177. maddesinin 1. fıkrası uyarınca tasfiye edilir.
Birden fazla genel antrepo ile tespit sözleşmesi imzalayan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin her bir antrepo için en az bir gümrük müşavir yardımcısı görevlendirmeleri gerekir. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri, antreponun her açılış kapanışı ile açık bulunduğu sürelerde eşyanın gümrük gözetimi altında bulundurulmasına yönelik gerekli tedbirleri alır. Antrepoların kapanışı sırasında antrepo giriş çıkış kapıları mühür altına alınır. Buna ilaveten, gümrük gözetimini zafiyete uğratacak hususlar ile antrepoda eksikliklerin tespiti halinde durumu her koşulda gümrük idaresine ve gerektiğinde antrepo işleticisine gecikmeksizin bildirir.
Yaptıkları tespit işlemleri ve bunlara ilişkin raporların doğru olmaması halinde, tespit işleminin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyana uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan yükümlü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri Bakanlıkça belirlenecek çalışma bölgelerinden birisini seçer ve bu bölge dışındaki gümrük idarelerinin denetimi altındaki antrepolarla tespit sözleşmesi yapamazlar.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olabilme şartlarından birinin kaybedilmesi, tespit işlemleri ile ilgili olarak Bakanlıkça belirlenen asgari ücret tarifesinin altında hizmet verilmesi, mesleği icabı elde ettiği bilgi ve belgelerin yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği dışındaki amaçlar için kullanılması, tespit sözleşmesi kapsamında bizzat yapacağı işleri başkasına yaptırdığının tespit edilmesi, görevin bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapılmaması veya kusurlu olarak yapılması ya da kanunda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunulması veya dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren gümrük müşavirleriyle ya da tespit işlemini yaptıran yükümlü ile doğrudan veya dolaylı iş ilişkisi içinde olduğunun tespit edilmesi durumlarında Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin yetki belgeleri geri alınır. Bu şekilde yetki belgeleri geri alınan gümrük müşavirlerine tekrar yetki belgesi verilmez.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri; ticaretin sağlıklı ve güvenilir yapılıp, dış ticaret işlemlerinin hızlandırılması, gümrük idareleri, antrepo işleticileri, eşya sahipleri arasında mevzuatın uygulanması hususunda güvence olup, yetki ve sorumlukları ile olumsuzlukları derhal Gümrük İdarelerine bildirip, ülke menfaatlerine katkı sağlayan bir rol üstlenerek antrepolarda ve yetkili kılındığı konularda Gümrük İdarelerini temsilen takip ve gözetime devam etmektedir.
05.09.2022
Saygılarımla,
BAHADIR ÜNLÜ
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri